TANIM :
Doğal delikler dışında karin kaslarındaki bir yırtık tan iç organların çıkıp deri altına toplanmasına verilen isimdir.
Amentum,bagirsaklar,uterus,karaciger,dalak,mide,sidik kesesi gibi organlar fıtıklaşabilirler.en çok at,sığır,koyun ve keçilerde görülür.
NEDENLER :
Trawmatik ve mekaniktir.Cifte ve boynuz darbeleri kut travmaları teşkil etmektedir.
Karin apselerinin bir komplikasyonu sonucu şekillenmiş olabilirler. ayrıca tymponitis,ikiz gebelik,yavru keselerinin hyrdropsu,asitest, fazla gerilimler,doğum anındaki fazla ıkınmalarda karin kaslarında kopmalara ve fıtıklaşmalara neden olurlar.
SEMPTOM :
Klinik olarak 4 donem gösterir.
1-BİRİNCİ DONEM :
24-48 saat devam eder.Bölge ağrısızdır.Fluktasyon gösterir. REPONIBILITE ve KOMPRESIBILITE vardır.
2-İKİNCİ DONEM :
5-6 Gün sürer.Bölgede ödem ve hemorojiye bağlı hematom olabilir. Bu durum fıtık niteliğini ve iç özelliklerini maskeler.Palpasyonu güçleşir ve diyagnozu zorlaştırır.
3-UÇUNCU DONEM :
8-10 Gün sürer.Şişliğin merkezi fluktan perileri serttir.Alt tarafında ödem vardır.Apse ile karıştırılabilir.
4-DÖRDÜNCÜ DONEM :
2-3 Hafta sonraki donemdir.Yangı kaybolmuştur.Birinci donemdeki gibi REPONIBILITE ve KOMPRESIBILITE vardır.Fitik deliği rahat palpe edilebilir.
Bazı olgularda fıtık kesesi periton ve deriden oluşur.Bazılarındaysa peritonda yırtılır.fıtık kesesi yalnız deriden ibaret olur.Bu durumda keseden çıkan bağırsakta yangısal perforeler enteritise neden olur ve yangısal exutat kese içerisine dolar.Periton ve bağırsak yırtılmaları yapışmalara neden olur.bağırsak boğulması azdır.fıtık deliği ufak olduğunda bağırsak parçasının bir kısminin boğulmasına neden olur.
TEŞHİS :
1 ve 4 Cü dönemlerde fıtık deliği ile REPONIBILITE ve KOMPRESIBILITE hissedilebildiğinden teşhis kolaydır.3-4 Cü dönemlerde apse ve hematomla karıştırılabilir.Ayırt etmek için ponksiyon işleminden yararlanılır.
PROGNOZ :
Fışkın hacmi ve yerine göre değişir.Büyük hacimliler elverişsizdir. fıtık deliği küçük ve açlık çukurunun üst bölümünde bulunanlarda PROGNOZ elverişlidir.Sığırlarda erken teşhis tedavide önemlidir. Koyunlarda karin fıtkı çok görülür.Fakat ekonomik nedenlerden dolayı operasyon önerilmez.
|
