TANIM :
Pankreasın langretman odacıklarının beta hücrelerinde sentezlenen insulin yetersizliğine bağlı karbonhidrat metabolizmasının kronik bir bozukluğudur. Yaşlı köpeklerde görülen bu hastalık diğer evcil hayvanlarda ender rastlanılır.
ETİOLOJİ :
Vakaların çoğunda pankreas dokusunun bozukluğuna bağlı olarak insulin hormonunun yetersizliğinden ileri gelir.Kandaki glikoz e oksidasyonla sarf edilmesi ve hatta karaciğerde depo edilmesi Pankreasın glangrouse odacıklarından salınan insulin hormonu tarafından kontrol edilir.İnsulin salgısı yetersiz oldukça karaciğerden kana glikoz atılması adrenalin etkisi altında artar ve kanda bir glycosemi (kan şekerinin artması) oluşur ve fazla glikoz böbrekleri de geçerek idrara karışır ve glikouri oluşur.
Aslında kandaki glikoz normal vaziyette de böbreklerde glomeruslardan geçer tubuluslardan tekrar geri emilir. Glukos kanda 100 ml de 170 mg üzerine çıkarsa o zaman tubuluslardan rezorbe edilemez ve kana karışır.
İnsulin noksanlığını hangi şartlarda oluştuğu pek aydınlanmış değildir ama langerus odacıklarının eski bir enfeksiyonu tahribi,atrophisi yada dejenerasyonu buna yol açmaktadır.
Bu esas pankretogen şekerden başka pankreas dışı hypofizer ve hepatogen kökenli diabette oluşabilmektedir.Ayrıca glikoz merkezinin uyarılmasına neden olan bölgesel yangı,kanama,kuduz,gençlik hastalığı,sinirsel şeklinde de glucosurie görülebilir.
Diabette glucozuride devamlı enerji kaybına neden olur ve eksilen glucoz yağ ve proteinlerden telafi edilmeye çalışılır ve sonuçta kanda keton cisimcikleri çoğalarak bir asidose oluşur. Bu asidose vücut için toksik olup arttıkça zehirlenme sonu şeker komasına neden olur.
SEMPTOMLAR :
Hayvanda artan iştah (polifaji) ve su içme arzusuna (polidipsie) rağmen zayıflama çabuk yorulma dikkati çeker.İdrar miktarı çoğunluk 3-4 katı artar (poliurie). İleri vakalarda solunumda aseton kokusu fark edilir.Asidosis ve inatçı bir kusma oluşur. Sekonder olarak merkezden başlayan bir katarakt bazen korneada bulanıklık ve ülser oluşabilir.Vücutta açılan yararlar kolay kapanmaz ishal,kramplar ve koma sonucu hasta ölüme sürüklenir.Hastalığın seyri kronik olup aylar hatta yıllar sürebilir.
TANI :
Tipik klinik semptomlarda idrarda glikoz aranır. Daha kesin teşhis için kan glikoz düzeyinin tespiti ile yapılır.(Normalde 100ml de 75-100 mg dır.) idrarın dansititesi artmıştır.(1030-1060)
AYIRICI TANI :
Poliuri ile seyreden kronik nefritiste idrarda albümin vardır ve kanda üre artmıştır.Kuduz,gençlik hastalığının sinirsel şeklinde glucusurie bulunabileceği gibi karaciğer sirozu ve alimenter glucusurieyi de hatırda tutmak gerekir.
